۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۶
قالی‌بافی و کتاب سازی در زمان شاه عباس ( 1629 – 1587 میلادی ) – قسمت اول
پس از ده سال هرج و مرج و جنگ بین شاهزادگان صفوی در 1587 م. شاه عباس ، نوۀ شاه طهماسب در 16 سالگی ، به تخت سلطنت نشست . سه سال بعد پایتخت از قزوین به اصفهان منتقل شد . نقشۀ جدیدی برای شهر اصفهان طراحی شد و میدان نقش جهان با 158 متر پهنا و 507 متر درازا به عنوان هستۀ مرکزی شهر انتخاب و به میدان شاه تغییر نام یافت . خیابان چهارباغ و بناهایی مانند مسجد شیخ لطف اله ، سی و سه پل ، بازار قیصریه ، مسجد شاه و کاخ چهل ستون به زیبایی ساخته شدند و اصفهان به صورت یک شهر درجۀ اول بین المللی درآمد .
شاه عباس به ساخت و ترمیم راه‌های ارتباطی و پل‌ها اقدام کرد و در سرتاسر ایران کاروان‌سراهای زیادی ساخت . او در سیاست خارجی ، وضعیت اقتصادی ، کشاورزی و امور نظامی اصلاحات اساسی انجام داد و ایران را به کشوری طراز اول تبدیل کرد .
شاه عباس به هنر و هنرمندان ارج بسیار می‌گذاشت و خود نیز نقاشی می‌کرد . گفته‌اند که با دیدن یکی از نقاشی‌های رضا عباسی چنان تحت تأثیر قرار گرفت که دست رضا را بوسیده ؛ و چراغ را نگاه می‌داشته تا علیرضا عباسی ، خوشنویس مورد علاقۀ او ، خوشنویسی کند . با وجود این ، شاه عباس به هنرهایی که جنبۀ اقتصادی و تجاری داشت و یا مورد استفادۀ عموم بود مانند نساجی ، قالی‌بافی ، معماری ، شهرسازی و کاشی‌کاری اهمیت بیشتری می‌داد .
با انتقال پایتخت به اصفهان ، این شهر وارث بلافصل مکتب تبریز شد و به تدریج مکتب اصفهان شکل گرفت . نقاشی‌های مکتب اصفهان را می‌توان به چهار دسته تقسیم کرد : نگارگری سنتی ، نقاشی‌های دیواری کاخ‌ها و اماکن عمومی ، نقاشی‌های تک برگی سبک رضا عباسی با مضامین نه چندان عرفانی و ادبی ، و نقاشی‌های با سبک التقاطی و اقتباسی که در زمان شاه عباس دوم رواج یافت .
نگارگری و کتاب سازی در زمان شاه عباس و در قرن هفدهم ادامه یافت . کتاب‌های متعددی از جمله چندین شاهنامۀ خوب تهیه شد . حتی تصوّر می‌شود که در بعضی از این شاهنامه‌ها رضا عباسی و صادق بیک افشار ( صادقی ) ، که شاگرد مظفر علی بوده و مدت زیادی کتابخانۀ شاه عباس را سرپرستی می‌کرده است ، کار کرده‌اند . با این همه ، کیفیت نقاشی این کتاب‌ها در مقایسه با شاهنامه و خمسۀ طهماسبی در مقام پایین‌تری قرار دارند .